Ông Kha Văn Tám - Ủy viên Ban Chấp hành Tổng LĐLĐVN, Tỉnh ủy viên, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Nghệ An - tặng quà cho đoàn viên, người lao động. 

Công đoàn là chỗ dựa của đoàn viên, người lao động

Nghệ An đã ghi nhận một số vụ ngừng việc tập thể. Ông có thể chia sẻ về vai trò và trách nhiệm của LĐLĐ tỉnh trong việc giải quyết các tình huống này?

- Những năm qua, số lượng doanh nghiệp, bao gồm cả doanh nghiệp FDI, gia tăng tại Nghệ An, kéo theo những tranh chấp lao động. Do đó, một số vụ ngừng việc tập thể đã xảy ra trên địa bàn tỉnh. Những vụ ngừng việc tập thể thời gian qua trên địa bàn đều tự phát, không đúng trình tự pháp luật. Nhưng với trách nhiệm chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của người lao động (NLĐ), các tổ chức Công đoàn tại Nghệ An vẫn nhanh chóng vào cuộc, phối hợp giải quyết dứt điểm vụ việc.

Cán bộ công đoàn đã hiểu rõ về cơ sở và tâm tư của NLĐ nên sự việc được giải quyết một cách nhanh chóng và thỏa đáng. Cán bộ công đoàn là chỗ dựa cho đoàn viên, NLĐ. Vai trò đi tìm tiếng nói chung trên cơ sở đảm bảo lợi ích hài hòa của cán bộ công đoàn trở thành nhiệm vụ chính yếu trong các tình huống này.

Ông đánh giá như thế nào về hiệu quả của các biện pháp mà LĐLĐ tỉnh đã thực hiện trong việc giải quyết các vụ ngừng việc tập thể thời gian qua?

- Khi xảy ra đình công, Ban chỉ đạo phòng ngừa và giải quyết đình công của tỉnh đã có sự phối hợp và biện pháp giải quyết hiệu quả. Các cấp, ngành liên quan (LĐLĐ, Sở LĐTBXH, công an tỉnh, UBND các huyện, thành, thị, BQL Khu Kinh tế Đông Nam...) có mặt để làm việc với người sử dụng lao động. Đặc biệt, cán bộ công đoàn luôn là những người có mặt đầu tiên tại những “điểm nóng” để tìm ra chìa khóa giải quyết mâu thuẫn.

Quan trọng là làm thế nào để NLĐ hiểu được đâu là “quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng” thay vì những đòi hỏi, kiến nghị vượt quá khả năng của doanh nghiệp để có hành động đúng. Đồng thời, vận động NLĐ trở lại làm việc, ổn định tình hình sản xuất. Vì vậy, hầu hết những vụ ngừng việc, đình công trái pháp luật ở Nghệ An thời gian qua cơ bản đã được giải quyết một cách nhanh chóng.

Tăng cường đối thoại để xây dựng quan hệ lao động hài hòa, bền vững

Ông có thể chia sẻ một số kinh nghiệm thực tiễn mà LĐLĐ tỉnh đã áp dụng thành công trong việc giải quyết các vụ ngừng việc tập thể?

- Ngay khi nắm bắt thông tin, cán bộ công đoàn phải bình tĩnh nắm chắc tình hình đơn vị, kiến nghị của NLĐ, phân tích, đánh giá chính xác bản chất vụ việc, từ đó phối hợp với các cơ quan chức năng làm việc với doanh nghiệp, đồng thời giải thích rõ cho công nhân để tìm tiếng nói chung trên cơ sở đảm bảo lợi ích hài hòa.

Thực tế cho thấy, doanh nghiệp nào CĐCS phát huy tốt vai trò chức năng nhiệm vụ, nhất là trong đối thoại và thực hiện dân chủ cơ sở, nơi đó quan hệ lao động hài hòa ổn định, đình công khó xảy ra. Vì thế, vai trò của chủ tịch CĐCS có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phòng ngừa, hạn chế và giải quyết đình công.

Hiện quy định về trình tự, thủ tục đình công theo Bộ luật Lao động 2019 tương đối phức tạp, thời gian chuẩn bị cho cuộc đình công dài trong khi bức xúc của NLĐ đòi hỏi phải giải quyết ngay. Do đó, cơ quan có thẩm quyền cần xem xét ban hành quy định về trình tự đình công theo hướng đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian chuẩn bị.

Bên cạnh đó, cần tăng cường đối thoại giữa các bên trong quan hệ lao động, tuyên truyền tốt về các mô hình đối thoại, thương lượng điển hình này để nhân rộng.

Mặt khác cần thực hiện nghiêm quy định về quản lý hoạt động đầu tư. Khi cấp giấy chứng nhận đầu tư các dự án phải xác định rõ trách nhiệm các chủ đầu tư trong việc đảm bảo thực hiện đúng các quy định của pháp luật về lao động và cam kết thực hiện bằng văn bản.

Cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về lao động, nhất là với các doanh nghiệp thường xuyên có biểu hiện vi phạm, có nguy cơ xảy ra tranh chấp lao động tập thể để có biện pháp khắc phục, ngăn ngừa; kiên quyết xử lý những trường hợp cố tình vi phạm Luật Lao động.

- Xin trân trọng cảm ơn ông!