Khó khăn trong phát triển đoàn viên

“Tổ chức Công đoàn đang phải đối mặt với với nhiều khó khăn thách thức do suy thoái kinh tế, biến động lao động, nguy cơ mâu thuẫn quan hệ lao động… Cùng lúc, Bộ Luật Lao động quy định các doanh nghiệp được thành lập tổ chức đại diện cho người lao động. Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) cũng được thực thi, cho phép tổ chức đại diện khác của người lao động hoạt động. Trước thực tế đó, các cấp Công đoàn Nghệ An cần nhận thức rằng, phát triển đoàn viên - thành lập công đoàn cơ sở không chỉ là nhiệm vụ, mà là nhiệm vụ sống còn!” - ông Kha Văn Tám, Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh từng nhấn mạnh trong một hội nghị về công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở. Tinh thần đó đã được quán triệt toàn hệ thống với những chỉ tiêu cụ thể đến từng cơ sở.

Đồng chí Kha Văn Tám - Chủ tịch LĐLĐ tỉnh trao logo công đoàn cho CĐCS Công ty May Minh Anh Con Cuông

Với đặc thù quản lý của mình, Công đoàn Khu kinh tế Đông Nam luôn là đơn vị được giao chỉ tiêu phát triển đoàn viên nhiều nhất tỉnh. Chia sẻ về “nhiệm vụ sống còn”, bà Hoàng Thị Thu Hương - Chủ tịch Công đoàn Khu kinh tế Đông Nam nói: “Vận động thành lập công đoàn cơ sở và phát triển đoàn viên chưa bao giờ là một nhiệm vụ dễ dàng. Từ sau đại dịch, nhiệm vụ này đã khó lại càng khó. Rất nhiều chủ doanh nghiệp không nhìn nhận đúng về vai trò, chức năng của tổ chức công đoàn, cho rằng thành lập công đoàn là mất thời gian, phiền phức, cố tình phớt lờ và không tiếp đón khi cán bộ công đoàn đến vận động, dù đã lên lịch hẹn từ trước. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp thực sự khó khăn trong việc tập hợp công nhân và thành lập tổ chức công đoàn, nhất là ở các doanh nghiệp thường xuyên thay đổi nhân sự hoặc tình hình kinh doanh, sản xuất khó khăn. Mức phụ cấp hạn chế và khối lượng công việc lớn của đội ngũ cán bộ công đoàn cũng là lý do lớn khiến nhiều đơn vị ngần ngại thành lập tổ chức công đoàn”.

Một trong những ngành nghề tập trung đông lao động nhưng khó phát triển đoàn viên là nghề đánh bắt hải sản. Tính đến hết tháng 4/2022, toàn tỉnh Nghệ An chỉ mới có 1 nghiệp đoàn nghề cá được thành lập là nghiệp đoàn nghề cá Diễn Bích. Lý giải điều này, chị Phan Thị Trang - Trưởng ban Tổ chức Liên đoàn Lao động tỉnh nói: “Vì tính chất công việc nên người lao động làm nghề đánh bắt hải sản rất khó để tập trung, vận động như nhiều ngành nghề khác. Hơn nữa, cuộc sống người dân ngành nghề này vốn dĩ đã khó khăn, nhiều người trong số họ không hiểu về tổ chức công đoàn và không thích ràng buộc nghĩa vụ hay trách nhiệm. Rào cản về trình độ cũng như khác biệt quan điểm sống cũng là một lý do khiến việc vận động thêm phần vất vả. Phần lớn họ sẽ không mở lòng khi nghe người ngoài vận động mà chỉ tin tưởng những người gần gũi, thân thiết với mình”.

Tại thành phố Vinh, dù được đánh giá là địa bàn tiềm năng với nhiều doanh nghiệp, công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở vẫn có nhiều rào cản nhất định. “Phần lớn các loại hình doanh nghiệp ngoài quốc doanh ở thành phố có quy mô vừa và nhỏ, chủ yếu là kinh doanh dịch vụ mang tính gia đình, chủ doanh nghiệp mang tâm lý né tránh thành lập tổ chức đảng, đoàn thể. Chưa kể, các cơ quan chức năng chưa vào cuộc đồng bộ để phối hợp kiểm tra giám sát việc thực hiện chế độ chính sách đối với người lao động trong các doanh nghiệp, nhất là việc thực hiện các quy định của Luật lao động, Luật Công đoàn. Nếu có vi phạm thì xử lý chưa kiên quyết, không hiệu quả nên để cho doanh nghiệp “nhờn luật”. Về chủ quan, không thể không kể đến nguyên nhân đến từ việc đội ngũ cán bộ chuyên trách mỏng, thiếu kinh nghiệm, kỹ năng trong tuyên truyền vận động, thuyết phục chủ sử dụng và người lao động” - ông Thái Lê Cường - Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Vinh cho hay.

Những rào cản của Công đoàn thành phố Vinh cũng là khó khăn chung của rất nhiều công đoàn huyện, ngành, đặc biệt ở những đơn vị thuộc địa bàn miền núi. Những địa phương như Quỳ Châu, Quế Phong, Kỳ Sơn… được xem là “vùng trắng”, vùng yếu trong phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở nhiều năm liền. Đó cũng là lý do không ít cán bộ công đoàn chuyên trách kêu khó, xác định không thể hoàn thành nhiệm vụ khi được giao chỉ tiêu tại Hội thảo “Công tác phát triển đoàn viên và thành lập công đoàn cơ sở giai đoạn 2024 - 2028”.

Tăng “chất” - bật “lượng”

Trước những khó khăn, rào cản, Công đoàn Nghệ An kiên trì bám sát chỉ tiêu đã đề ra với tinh thần: Càng khó khăn càng phải nỗ lực. Với phương châm hướng hoạt động về cơ sở, lấy cơ sở làm địa bàn hoạt động, lấy đoàn viên, công nhân lao động làm đối tượng vận động, cán bộ công đoàn đã sáng tạo ứng dụng bài học dân vận của Người để gỡ khó, giúp đạt và vượt những chỉ tiêu đề ra trong công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở.

Để phát huy sức mạnh phối hợp, tranh thủ sự hỗ trợ của các cơ quan, đơn vị, Liên đoàn Lao động tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo phát triển đoàn viên, thành lập Tổ hỗ trợ phát triển tổ chức công đoàn cơ sở trong doanh nghiệp và xây dựng kế hoạch phát triển đoàn viên từng năm. Bà Phan Thị Trang - Trưởng ban Tổ chức Liên đoàn Lao động tỉnh nói: “Tổ hỗ trợ phát triển tổ chức công đoàn cơ sở trong doanh nghiệp đã lựa chọn các đơn vị có đông doanh nghiệp chưa có tổ chức công đoàn và những đơn vị còn gặp khó khăn trong công tác tuyên truyền vận động phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở để tư vấn, hỗ trợ, giúp đỡ. Từ đây, nhiều công đoàn cấp trên cơ sở cũng đã thành lập ban chỉ đạo phát triển đoàn viên, xây dựng chỉ tiêu phát triển đoàn viên theo nhiệm kỳ và tham mưu cho Ban Thường vụ huyện, thành, thị ủy ban hành văn bản, chỉ thị chỉ đạo về công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở”.

Hiểu rõ, với đối tượng công nhân lao động trực tiếp, “không thể chỉ dùng báo chí, sách vở, mít tinh, khẩu hiệu, truyền đơn, chỉ thị mà đủ”, những cán bộ công đoàn đã chứng minh lợi ích gia nhập tổ chức công đoàn bằng những hoạt động, chương trình cụ thể. Đó là những chương trình hỗ trợ trực tiếp, hỗ trợ khẩn cấp của Liên đoàn Lao động tỉnh cho đoàn viên, người lao động trên hành trình hồi hương, trong các khu nhà trọ. Đó là những cái Tết Sum vầy san sẻ cho người lao động có hoàn cảnh khó khăn được triển khai ở tất cả các cấp. Đó là đường dây nóng luôn sẵn sàng tư vấn, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động…

Tại Công đoàn Khu kinh tế Đông Nam, cán bộ công đoàn không chỉ tranh thủ sự hỗ trợ, đồng hành của Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam ngay từ khi doanh nghiệp thành lập mà còn cùng lúc áp dụng nhiều biện pháp thiết thực khác. “Chúng tôi phân công địa bàn cho từng cán bộ công đoàn để tìm hiểu, nắm chắc về đặc điểm tình hình kinh doanh sản xuất của doanh nghiệp, giám sát việc thực hiện Luật Lao động tại doanh nghiệp… Trong những lần làm việc trực tiếp, cán bộ công đoàn sẽ có không ít cơ hội để vừa kiểm tra, giám sát tình hình doanh nghiệp, vừa tạo dựng mối quan hệ với đội ngũ cán bộ nhân sự của công ty. Những tư vấn, giải đáp của cán bộ công đoàn là cơ sở để xây dựng uy tín, vị thế của tổ chức trong mắt doanh nghiệp. Khi họ cần, mình hỗ trợ nhiệt tình thì khi mình cần, họ cũng sẽ sẵn sàng tạo điều kiện giúp đỡ, tác động với chủ doanh nghiệp. Có những doanh nghiệp cán bộ công đoàn phải kiên trì đi lại đến 5 lần mới có thể vận động thành công. Hơn nữa, trước khi đề nghị thành lập công đoàn cơ sở thì cán bộ công đoàn phải chứng minh cho người lao động thấy được lợi ích khi gia nhập. Để làm được điều này, công đoàn cấp trên cần chủ động quan tâm, hỗ trợ trước với thái độ chân thành, kể cả khi chưa có tổ chức công đoàn, cần xây dựng các chương trình có tính lan toả, lâu dài, cụ thể” - ông Vương An Nguyên, cán bộ công đoàn Khu kinh tế Đông Nam cho biết.

Đồng chí Hoàng Thị Thu Hương - Chủ tịch Công đoàn Khu kinh tế Đông Nam gặp gỡ doanh nghiệp vận động thành lập công đoàn cơ sở

Với đặc thù tập trung đông doanh nghiệp, với hơn 32 ngàn công nhân lao động khu vực ngoài nhà nước trên địa bàn 5 huyện, thành, thị (Vinh, Nghi Lộc, Hưng Nguyên, Diễn Châu, Hoàng Mai), chỉ tính riêng trong tháng 5/2024, cán bộ Công đoàn Khu Kinh tế Đông Nam đã thực hiện hơn 20 buổi trực tiếp làm việc với doanh nghiệp để tuyên truyền vận động. Cũng ở đơn vị này, tổ chức Công đoàn được công nhân, lao động “định nghĩa” bằng loạt sự kiện mang dấu ấn như Cuộc thi “Vũ điệu nhịp sống mới”, “Tuổi trẻ thanh lịch”, “Giải thể thao công nhân”… Để rồi, sau mỗi lần chương trình tổ chức thành công, luôn có những đơn vị xin gia nhập tổ chức công đoàn. Với tinh thần tiên phong, thực chất, Công đoàn Khu Kinh tế Đông Nam cũng chính là đơn vị sáng tạo, khởi xướng thực hiện chương trình “Bữa cơm Công đoàn” từ năm 2021, nhận được sự hưởng ứng, yêu thích của đông đảo đoàn viên, người lao động. Năm 2024, Công đoàn Khu kinh tế Đông Nam được giao thành lập 8 công đoàn cơ sở, kết nạp mới 7.600 đoàn viên nhưng tính đến cuối tháng 7, đơn vị này đã thành lập 11 công đoàn cơ sở và kết nạp mới 7.600 đoàn viên.

Tại Quỳnh Lưu, bài học “gần dân” từng giúp Liên đoàn Lao động huyện thành lập được 2 nghiệp đoàn nghề cá với 2.368 đoàn viên, những cán bộ công đoàn Liên đoàn Lao động huyện Quỳnh Lưu đã vận động bằng tất cả tâm huyết, sự kiên trì đồng hành, chia sẻ cùng ngư dân trong thời gian dài. “Trước khi vận động chúng tôi gia nhập tổ chức công đoàn, những cán bộ công đoàn huyện Quỳnh Lưu đã thông qua chính quyền để tìm hiểu về chúng tôi trước và xây dựng mối quan hệ thân thiết với những người có uy tín trong cộng đồng ngư dân. Không phải là những cuộc làm việc chỉnh chu với bàn ghế nghiêm túc ở hội trường, chúng tôi chỉ thực sự quan tâm và lắng nghe khi họ đến với chúng tôi những ngày thuyền về, chơi bóng đá với thanh niên trong làng, ăn cơm với ngư dân trên biển, thăm hỏi và hỗ trợ những ngư dân có hoàn cảnh khó khăn… Từ sự gần gũi đó, chúng tôi cảm thấy được sự chân thành của họ, nhìn thấy những lợi ích khi gia nhập tổ chức công đoàn và đồng ý thành lập nghiệp đoàn” - ông Nguyễn Văn Liên, Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá xã Diễn Bích chia sẻ.

Trong 6 tháng đầu năm 2024, Liên đoàn Lao động thành phố Vinh đã thành lập 27 công đoàn cơ sở (vượt 450% chỉ tiêu năm), phát triển mới 617 (đạt 176,3% chỉ tiêu năm), đạt 90% chỉ tiêu nhiệm kỳ đại hội XVIII Công đoàn thành phố Vinh nhiệm kỳ 2023 - 2028 về công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở. Con số ấn tượng trên là “trái ngọt” của nỗ lực sáng tạo, đổi mới trong hoạt động của đơn vị này. Những cuộc thi trực tuyến, hội thi cán bộ công đoàn, diễn đàn công nhân, giải thể thao… mà Công đoàn thành phố Vinh tổ chức luôn nhận được sự hưởng ứng cao với sức lan toả lớn. “Chúng tôi vừa kiên trì tiếp cận, tạo sự thân thiện với chủ sử dụng lao động để họ hiểu, đồng tình, ủng hộ công đoàn, vừa đầu tư con người, thời gian, kinh phí cho công tác tuyên truyền phát triển đoàn viên và thành lập công đoàn cơ sở. Đồng thời, đa dạng hình thức tuyên truyền sao cho phù hợp với từng đối tượng” – ông Thái Lê Cương, Chủ tịch Liên đoàn Lao động thành phố Vinh cho biết.

Trong tháng Công nhân năm 2024, LĐLĐ thành phố Vinh đã vận động thành lập được 15 CĐCS, kết nạp 385 đoàn viên công đoàn

Năm 2024, Liên đoàn Lao động tỉnh đề ra chỉ tiêu thành lập 40 công đoàn cơ sở, phát triển 15,600 đoàn viên. Từ tháng 01 đến tháng 5/2024, toàn tỉnh đã thành lập mới 44 công đoàn cơ sở, phát triển mới 3.743 đoàn viên. Vượt 110% kế hoạch về thành lập công đoàn cơ sở và đạt 30,9% chỉ tiêu phát triển đoàn viên. Đặc biệt chỉ riêng trong tháng 5, Tháng Công nhân 2024 các cấp công đoàn đã thành lập mới 31 công đoàn cơ sở với hơn 2.500 đoàn viên. Đây là thành tích tuyên truyền vận động thu hút đoàn viên vào tổ chức công đoàn tốt nhất từ trước đến nay của Công đoàn tỉnh Nghệ An.

Xác định công tác phát triển Đảng trong đoàn viên công đoàn là một trong những nội dung quan trọng đối với việc tăng cường bản chất giai cấp công nhân, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, Công đoàn Nghệ An đã tập trung phát hiện, bồi dưỡng, giới thiệu đoàn viên ưu tú cho tổ chức Đảng. Trong 8 tháng đầu năm 2024, toàn tỉnh đã giới thiệu 1.668 đoàn viên ưu tú tham gia học lớp bồi dưỡng kết nạp Đảng. Để có được kết quả trên, các cấp công đoàn đến từng doanh nghiệp để nắm tình hình đảng viên; vận động doanh nghiệp thành lập tổ chức Đảng; tham mưu, đề xuất với chính quyền mở các lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng dành riêng cho công nhân lao động ngoài giờ hành chính...

Thành tích trên là kết quả của việc triển khai đồng bộ, sáng tạo nhiều giải pháp của các cấp công đoàn trong tỉnh. Mỗi cán bộ, đảng viên của tổ chức Công đoàn Nghệ An nhận thức sâu sắc rằng mình là cán bộ dân vận của Đảng, là chỗ dựa tin cậy của người lao động. Việc thu hút, tập hợp đông đảo đoàn viên, người lao động vào tổ chức công đoàn trở thành nhiệm vụ sống còn, không chỉ làm tăng thêm sức mạnh cho tổ chức công đoàn, mà còn làm củng cố sức mạnh giai cấp trong bộ máy chính trị.