Nghệ An là tỉnh có diện tích rộng, dân số đông, lực lượng lao động lớn, đa dạng về ngành nghề và địa bàn phân bố. Tính đến tháng 6/2025, tỉnh Nghệ An có 17.194 doanh nghiệp với khoảng 350.000 người lao động. Trong đó tổ chức Công đoàn Nghệ An trước 01/7/2025 có 204.600 đoàn viên thuộc 2.815 công đoàn cơ sở; sau ngày 01/7/2025 có hơn 138.000 đoàn viên sinh hoạt tại 670 công đoàn cơ sở. Lực lượng lao động tập trung chủ yếu tại các khu công nghiệp và các địa bàn ven đô. Đáng chú ý: Phần lớn là lao động phổ thông, thu nhập trung bình thấp, biến động nhiều, dễ bị tác động bởi thay đổi chính sách, tiền lương, BHXH. Địa bàn rộng, giao thông trải dài, khó khăn cho việc kiểm soát nhanh các điểm nóng về tư tưởng. Một số doanh nghiệp chưa quan tâm đầy đủ đến đối thoại và phúc lợi người lao động, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh mâu thuẫn do đó dễ dẫn đến xung đột và đình công xảy ra.

Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Nguyễn Chí Công phát biểu tham luận tại Tọa đàm Tăng cường phối hợp giữa tổ chức Công đoàn và lực lượng công an nhân dân trong đảm bảo an ninh, an toàn cho CNLĐ năm 2025

Giai đoạn 2021-2025, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thường xuyên chỉ đạo các cấp Công đoàn “hướng về cơ sở”, nắm bắt tâm tư người lao động thông qua đội ngũ đoàn viên nòng cốt, từ đó giữ vai trò là cầu nối giữa Đảng – Nhà nước – người lao động. Tỉnh ủy Nghệ An có Đề án số 02-ĐA/TU, ngày 02/8/2021 “về nâng cao chất lượng nắm bắt và định hướng dư luận xã hội trên địa bàn tỉnh Nghệ An” giai đoạn 2021-2025.

Từ thực tiễn hoạt động Công đoàn ở Nghệ An trong những năm qua cho thấy, việc nắm bắt thông tin sớm sẽ tạo lợi thế trong phòng ngừa xung đột cũng như giải quyết thành công các cuộc đình công. Đơn cử như: giải quyết cuộc đình công của gần 6.000 công nhân Công ty TNHH Viet Glory kéo dài từ 2/10/2023 đến 7/10/2023. Đây là lần đình công thứ 3 liên tục tại công ty này, dù công ty chỉ mới đi vào hoạt động được 3 năm, thời gian đình công kéo dài kỷ lục, 6 ngày.

Tuy nhiên, nhờ có sự phản ánh của lực lượng công nhân nòng cốt và nghiệp vụ của lực lượng an ninh mà Công an tỉnh Nghệ An, đã xác định được một số công nhân có hành vi kích động, kéo dài thời gian đình công. Từ đó gọi hỏi, làm việc, răn đe kết hợp với giáo dục các công nhân này. Kết quả, cùng với quá trình thương lượng với giới chủ, răn đe giáo dục những công nhân kích động, cuộc đình công đã được giải quyết sau 6 ngày.

Gần đây nhất, ngày 30/7/2025, Công đoàn tỉnh Nghệ An nhận được tin báo phản ánh ông V.N.B người Trung Quốc, giữ vị trí Quản lý tại một công ty thuộc Khu công nghiệp WHA Nghệ An thường xuyên chửi mắng, đe dọa, sỉ nhục công nhân Việt Nam. Tin báo được Công đoàn tỉnh thông tin kịp thời đến Công an tỉnh, Ban quản ký Khu kinh tế Đông Nam và phản ánh đến Ban chấp hành Công đoàn cơ sở và giám đốc công ty. Ngay trong buổi chiều 30/7/2025, BCH CĐCS cùng với Giám đốc Sản xuất Công ty đã làm việc với ông V.N.B, cảnh cáo ông V.N.B về hành vi vi phạm. Ông V.N.B đã cam kết với lãnh đạo Công ty và BCH CĐCS, hứa không để hành vi trên tái diễn thêm lần nào nữa. Tin báo phản ánh được giải quyết kịp thời, góp phần không để đình công xảy ra.

Xác định tầm quan trọng của việc nắm bắt dư luận, tâm tư của đoàn viên, người lao động, ngày 27/8/2021 Liên đoàn Lao động tỉnh Nghệ An đã ban hành Kế hoạch số 86 về nâng cao chất lượng nắm bắt và định hướng dư luận xã hội trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2021 ‑ 2025; Trong đó xác định việc xây dựng đội ngũ cán bộ làm nhiệm vụ nắm bắt dư luận, tâm tư, nguyện vọng của đoàn viên, người lao động của tổ chức Công đoàn là một yêu cầu mang tính chiến lược, cấp thiết và lâu dài.

Để tổ chức hoạt động của đội ngũ có hiệu quả, Liên đoàn Lao động tỉnh Nghệ An đã triển khai các giải pháp như sau:

1. Lựa chọn tổ trưởng tổ công đoàn, công nhân gắn bó, có tiếng nói trong tập thể, hiểu tâm lý đồng nghiệp để thành lập đội ngũ báo cáo viên dư luận  

 2. Hàng năm, Liên đoàn Lao động tỉnh tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ công tác; Phối hợp Phòng An ninh nội bộ - Công an tỉnh Nghệ An tổ chức tập huấn chuyên sâu, với nội dung: Kỹ năng nắm bắt tư tưởng và phản ánh tình hình. Nhận diện thủ đoạn kích động đình công trái pháp luật, biểu tình trá hình. Phối hợp xử lý điểm nóng, lan truyền thông tin xấu độc trên mạng xã hội.

3. Thành lập các nhóm Zalo để trao đổi, cung cấp thông tin.  

4. Định kỳ mỗi quý một lần, tổ chức hội nghị báo cáo viên để cung cấp thông tin về các chủ trương, chính sách mới và định hướng công tác tuyên truyền.

5. Giữ mối liên hệ mật thiết với Công an tỉnh, Công an huyện và Công an khu vực để kịp thời nắm bắt được thông tin khi có vụ việc có nguy cơ xảy ra và xảy ra.

6. Định kỳ hàng năm các cấp Công đoàn trong toàn tỉnh tổ chức lấy ý kiến người lao động để tổ chức đối thoại với cấp ủy chính quyền và lãnh đạo doanh nghiệp.

Với các giải pháp như trên nên nhiều thông tin dư luận xã hội mà tổ chức công đoàn phản ánh lên cơ quan chức năng được quan tâm giải quyết như: vấn đề an toàn giao thông cho công nhân sau giờ làm việc, chợ dân sinh tại các khu công nghiệp, đèn chiếu sáng tại khu công nghiệp. Một số chính sách còn vướng mắc như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế ở một số doanh nghiệp, chế độ với giáo viên dôi dư, chính sách đóng BHXH đối với đội ngũ hợp đồng, nhân viên y tế, cô nuôi tại trường học được nắm bắt và tháo gỡ, tăng niềm tin cho người lao động. Phối hợp lực lượng an ninh giải quyế những phản ánh về tín dụng đen, đe dọa người lao động trong các khu công nghiệp.

Và đặc biệt nhờ mạng lưới này, trong 5 năm qua, Liên đoàn Lao động tỉnh Nghệ An đã kịp thời nắm bắt thông tin để phối hợp giải quyết 25 cuộc ngừng việc tập thể, đình công trái pháp luật; phòng ngừa và xử lý nhanh nhiều vụ ngừng việc tập thể trước khi bùng phát; giảm thiểu khiếu kiện, đình công tự phát;  

Ghi nhận những kết quả trên, ngày 31/7/2025, Liên đoàn Lao động tỉnh Nghệ An đã được Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An tặng Bằng khen về thành tích xuất sắc trong việc nâng cao chất lượng nắm bắt và định hướng dư luận xã hội trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2021-2025.

Từ thực tiễn quá trình xây dựng và tổ chức hoạt động của đội ngũ báo cáo viên, cộng tác viên dư luận trong thời gian qua, chúng tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:

Thứ nhất, chọn đúng người, giao đúng việc, tránh hình thức, phong trào. Ưu tiên phát triển lực lượng này ở các tổ công đoàn, công đoàn cơ sở thuộc khu công nghiệp, khu chế xuất – nơi đông công nhân lao động, dễ phát sinh “điểm nóng” về đời sống, việc làm, chính sách.

 Thứ hai, Phát huy vai trò công nhân nòng cốt tại nơi khó tiếp cận người lao động như ca đêm, nhà trọ, khu vực xa trung tâm. Phương thức tiếp cận đa dạng: trực tiếp, qua mạng xã hội, điện thoại hoặc nhóm Zalo/Facebook nội bộ.

Thứ ba, cần khen thưởng động viên kịp thời và đặc biệt cần có chế độ phụ cấp cho lực lượng này.

Thời gian tới hoạt động công đoàn sẽ có nhiều thách thức và khó khăn. Mô hình 3 cấp công đoàn dẫn đến giảm số lượng cán bộ chuyên trách gây khó khăn trong phủ sóng toàn tỉnh. Trong khi đó thách thức từ công nghệ và tin giả, dư luận xã hội từ mạng xã hội lan truyền nhanh, đòi hỏi xử lý kịp thời và chính xác. Vì vậy, tại hội nghị này chúng tôi có một số đề xuất kiến nghị sau:

 Thứ nhất, Tổng Liên đoàn cần phát triển sớm phần mềm hoặc nền tảng nội bộ: Hỗ trợ thu thập, tổng hợp, phân tích dữ liệu tâm tư người lao động; kết nối trực tiếp với hệ thống công đoàn các cấp.

Thứ hai, Tổng Liên đoàn sớm ban hành hướng dẫn cụ thể về công tác dư luận xã hội trong giai đoạn hiện nay. Bao gồm hướng dẫn xây dựng đội ngũ báo cáo viên, cộng tác viên trong hệ thống công đoàn.  

Thứ ba, Có cơ chế hỗ trợ tài chính và khen thưởng kịp thời cho đội ngũ cốt cán xuất sắc; quy định rõ chế độ phụ cấp, nguồn ngân sách cho đội ngũ báo cáo viên, cộng tác viên dư luận.  

Thứ tư, Tổng Liên đoàn và Bộ Công an tiếp tục phát huy và phối hợp chặt chẽ hơn nữa việc nắm bắt thông tin người lao động tại các địa bàn có KCN, đông công nhân.

Thứ năm, Đưa nội dung an ninh công nhân vào chương trình tập huấn thường xuyên đối với các cấp Công đoàn.

Việc xây dựng đội ngũ báo cáo viên, cộng tác viên dư luận nắm bắt dư luận, tâm tư và nguyện vọng của người lao động là yếu tố trọng yếu giúp củng cố hiệu quả hoạt động của tổ chức Công đoàn tại Nghệ An. Hoạt động này không chỉ góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định mà còn là nhân tố quan trọng đảm bảo ổn định xã hội, thúc đẩy đầu tư và phát triển bền vững.