Kỷ nguyên mới và những yêu cầu chưa từng có

Chưa bao giờ người công nhân lại đối mặt với nhiều yêu cầu, thách thức như hiện nay. Cách mạng số, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo, kinh tế xanh – tuần hoàn... đang tái định hình lại vai trò của lao động trong chuỗi sản xuất. Giai cấp công nhân không chỉ là người lao động giản đơn mà ngày càng trở thành lực lượng tri thức, làm chủ công nghệ cao, thiết bị hiện đại, là những chủ nhân của sự sáng tạo. Nếu như trước đây, chỉ cần sự cần cù và kỷ luật là đủ để làm nên một người thợ giỏi, thì ngày nay, công nhân cần cả kỹ năng số, kiến thức công nghệ, khả năng thích ứng nhanh, làm chủ thiết bị hiện đại và tinh thần học hỏi không ngừng.

Tại Nghệ An – tỉnh đông dân bậc nhất khu vực Bắc Trung Bộ, với lực lượng lao động hơn 1,6 triệu người, trong đó có trên 200 ngàn công nhân, những thay đổi của kỷ nguyên mới không còn là điều xa vời. Nhiều doanh nghiệp quy mô lớn, có yếu tố nước ngoài như Goertek, Luxshare ICT, Everwin Precision… đang đầu tư và mở rộng, kéo theo nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao. Những dây chuyền tự động hóa hiện đại, những nhà máy yêu cầu quy trình ISO nghiêm ngặt đang khiến công nhân không thể dừng lại ở “làm theo chỉ dẫn” – mà buộc phải hiểu bản chất công việc, phản ứng nhanh với các tình huống, thậm chí tham gia vào quá trình cải tiến.

Công nhân Công ty TNHH Luxshare - ICT (Nghệ An)

Không chỉ trong nhà máy, sự thay đổi còn đến từ thị trường lao động cạnh tranh hơn bao giờ hết. Công nhân hôm nay không chỉ “cạnh tranh trong nước” mà còn phải “chia sẻ việc làm” với chính... robot, trí tuệ nhân tạo và người lao động từ các vùng miền khác.

Tuy nhiên, chính trong thách thức ấy, công nhân Nghệ An đã và đang cho thấy tinh thần bứt phá. Họ không đứng yên chờ bị đào thải mới học thêm nghề. Họ không đợi có khó khăn mới trăn trở cải tiến. Từ các khu công nghiệp VSIP, WHA đến những nhà máy chế biến thuỷ sản, gỗ, may mặc... ngày càng nhiều công nhân chủ động nâng cao tay nghề, tham gia thi thợ giỏi, học ngoại ngữ, làm quen với phần mềm quản lý sản xuất, kiểm soát chất lượng.

Tại nhiều nhà máy, công trình trên địa bàn, khẩu hiệu “chuyển đổi số” đã không còn là thứ dán trên pa-nô áp phích – mà trở thành công cụ thực tiễn giúp tối ưu quy trình vận hành, nâng cao năng lực cạnh tranh. Từ quản trị nhân sự, kiểm soát chất lượng đến truy xuất nguồn gốc sản phẩm, công nhân Nghệ An đang từng bước làm quen, làm chủ, và làm giỏi với những thiết bị thông minh, hệ thống tự động và phần mềm quản lý hiện đại

Giai đoạn 2020–2025, toàn tỉnh Nghệ An có 92.018 đề tài, sáng kiến, giải pháp công tác được ghi nhận và áp dụng, góp phần làm lợi cho cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp hàng trăm tỉ đồng. Từ phong trào thi đua ấy, 137 lượt đoàn viên, người lao động đã được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tặng Bằng Lao động sáng tạo và đặc biệt, 04 cá nhân xuất sắc được trao Giải thưởng Nguyễn Đức Cảnh – phần thưởng danh giá ghi nhận trí tuệ và tâm huyết của người công nhân trong thời đại mới. Hàng ngàn lượt công nhân tiêu biểu đã được các cấp ủy, chính quyền, các cấp công đoàn tỉnh Nghệ An biểu dương, tôn vinh trong phong trào thi đua “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”, Đảng viên là công nhân lao động tiêu biểu, Công nhân tiêu biểu làm theo lời Bác...Đây không chỉ là con số – mà là biểu tượng sống động về một lớp công nhân đang chuyển mình thành những “kỹ sư hiện trường”, những “nhà sáng chế áo xanh” – góp phần thay đổi năng suất lao động và hình ảnh của chính giai cấp mình.

Công đoàn đồng hành – cấp ủy, chính quyền tạo bệ phóng

Bước vào kỷ nguyên số, người lao động không đơn độc. Tổ chức công đoàn các cấp ở Nghệ An đang chủ động chuyển mình để trở thành “bạn đồng hành thực chất” – không chỉ bảo vệ quyền lợi, mà còn hỗ trợ công nhân thích ứng và bứt phá. Từ các hoạt động thiết thực như: “Bữa cơm công đoàn”, “Mái ấm công đoàn”, tặng quà Tháng Công nhân, tổ chức khám sức khỏe định kỳ… đến các lớp tập huấn kỹ năng số, Diễn đàn lao động sáng tạo, “Bình dân học vụ số”, truyền thông nội bộ, đào tạo nghề nâng cao,  tổ chức các lớp học ngoại ngữ cho cán bộ công đoàn cơ sở…, công đoàn đã đi trước một bước để đáp ứng những yêu cầu mới.

Trong Tháng Công nhân 2025 với chủ đề “Công nhân Việt Nam – Tiên phong bước vào kỷ nguyên mới”, hàng trăm hoạt động đã được triển khai khắp các khu công nghiệp, vùng sâu vùng xa – không chỉ chăm lo đời sống vật chất mà còn truyền cảm hứng, nâng tầm trí tuệ cho người lao động. Không dừng lại ở đó, công đoàn còn là kênh kết nối quan trọng giữa công nhân với doanh nghiệp và chính quyền. Những bất cập về chính sách, điều kiện làm việc, thu nhập… đều được phản ánh, đối thoại kịp thời. Công đoàn cũng ngày càng tham gia sâu hơn vào các chương trình nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, ứng dụng công nghệ trong giám sát an toàn lao động, quản lý công nhân bằng dữ liệu điện tử…

Sự thay đổi của công nhân và tổ chức công đoàn đang gặp đúng “làn gió chính sách mới” từ cấp ủy, chính quyền. Ngày 24/4/2025, Tỉnh ủy Nghệ An đã ban hành Kế hoạch số 328-KH/TU, thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Kế hoạch này xác định rõ: cần tạo lập hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, ưu tiên đào tạo lại lực lượng lao động, trong đó công nhân là trọng tâm; thúc đẩy liên kết doanh nghiệp – nhà trường – công đoàn trong đào tạo nghề; phát triển các trung tâm kỹ năng số và kỹ năng mềm cho người lao động tại khu công nghiệp… Đây là tín hiệu mạnh mẽ về việc các cấp lãnh đạo đang xem lực lượng công nhân – người trực tiếp “đứng máy, vận hành và sáng tạo” – là điểm tựa để hiện thực hóa khát vọng chuyển đổi số, tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền, sự đồng hành của công đoàn cùng phong trào sáng tạo lan rộng – đang mở ra một hành lang phát triển mới cho công nhân. Giai cấp công nhân Nghệ An đang viết tiếp truyền thống kiên cường, cần cù bằng tinh thần tiên phong đổi mới, trí tuệ sáng tạo và lòng yêu nghề sâu sắc góp phần quan trọng trong sự phát triển của tỉnh nhà.

Kỷ nguyên mới không chờ ai. Nhưng công nhân Nghệ An đã sẵn sàng bước trước - bằng đôi tay, khối óc và trái tim biết khát khao.