Lương cơ sở là mức lương áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức, người hưởng lương, phụ cấp và người lao động làm việc trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị sự nghiệp của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội và hội được ngân sách Nhà nước hỗ trợ kinh phí hoạt động ở Trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã, ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt và lực lượng vũ trang.

Cụ thể, trong 10 năm qua (từ tháng 5.2012-tháng 5.2022), mức lương cơ sở áp dụng với cán bộ, công chức, viên chức tăng 440.000 đồng, từ 1.050.000 đồng đến 1.490.000 đồng.

Chế độ tiền lương mới với công chức, viên chức dự kiến thực hiện từ năm 2021 (theo Nghị quyết 27-NQ/TW).

Sau đó, Quốc hội đã lùi thời điểm thực hiện chế độ tiền lương mới từ ngày 1.7.2021 sang ngày 1.7.2022. Tuy nhiên, dịch COVID-19 tiếp tục ảnh hưởng đến việc thực hiện cải cách  tiền lương, dẫn đến việc lùi cải cách tiền lương với cán bộ công chức, viên chức.

Cụ thể, tại Nghị quyết 34/2021/QH15 về dự toán ngân sách nhà nước năm 2022, lùi thời điểm thực hiện cải cách chính sách tiền lương quy định tại Khoản 3 Điều 4 của Nghị quyết số 23/2021/QH15 của Quốc hội; ưu tiên điều chỉnh lương hưu cho người nghỉ hưu trước năm 1995. 

Tiếp tục thực hiện quy định về tạo nguồn cải cách chính sách tiền lương để tích lũy nguồn lực thực hiện cải cách chính sách tiền lương vào thời điểm phù hợp. …

Như vậy, thay vì thực hiện cải cách tiền lương từ 1.7.2022, Quốc hội đã quyết định lùi thực hiện chế độ tiền lương mới với công chức, viên chức. Đồng thời, yêu cầu tạo nguồn cải cách chính sách tiền lương để thực hiện chế độ tiền lương mới vào thời điểm thích hợp.

Vì vậy, hiện nay, mức lương cơ sở được áp dụng theo Nghị định 38/2019/NĐ-CP. Theo đó, từ ngày 1.7.2019, mức lương cơ sở là 1.490.000 đồng/tháng.

Hiện mức lương của cán bộ công chức, viên chức vẫn tính theo công thức sau: Tiền lương = Hệ số lương x Mức lương cơ sở + các khoản phụ cấp - các khoản đóng bảo hiểm xã hội, khác (nếu có). 

Trao đổi với báo chí, ông Phạm Minh Huân - nguyên Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho hay, cải cách tiền lương là câu chuyện dài, được bàn thảo khá lâu, thậm chí được đưa cả vào Nghị quyết 27-NQ/TW của Trung ương về cải cách tiền lương. Tuy nhiên, do những yếu tố khách quan nên phải lùi thời gian cải cách.

Ông Huân cho rằng, muốn cải cách tiền lương phải tạo nguồn, xác định đi đôi với cải cách bộ máy, tinh giản biên chế, nâng cao năng suất lao động.

Chuyên gia này phân tích, cần chú ý tới việc sắp xếp lại vị trí, chức danh để trả lương theo vị trí việc làm. Hiện nay, Việt Nam cũng bắt đầu trả lương theo vị trí nhưng cách làm có thể chưa chưa hiệu quả. Việc trả lương còn mang tính chất cào bằng, chưa thể hiện được hết sự khác biệt ở từng vị trí việc làm.

"Bên cạnh đó, sắp xếp lại bộ máy tổ chức tinh gọn hiệu quả giúp công cuộc cải cách tiền lương đã thành công được một nửa. Tiền tăng lương công chức, viên chức chính là ở đó", ông Phạm Minh Huân nhấn mạnh.