Nhiều đơn vị triển khai một cách bài bản, đảm bảo quy trình

Trong những năm qua, Liên đoàn Lao động tỉnh đã tập trung chỉ đạo Ban Thường vụ Liên đoàn Lao động huyện, thành phố, thị xã và công đoàn ngành thực hiện công tác kiểm tra tài chính đồng cấp vừa đảm bảo về mặt tiến độ thời gian vừa đảm bảo về tính hiệu quả. Bên cạnh đó đã giao Ủy ban Kiểm tra Liên đoàn Lao động tỉnh căn cứ chức năng nhiệm vụ để xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát và hướng dẫn các đơn vị trong việc tổ chức thực hiện.

Ủy ban Kiểm tra Liên đoàn Lao động tỉnh đã chủ động ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn Ủy ban Kiểm tra công đoàn cấp trên cơ sở về kiểm tra tài chính tại đơn vị mình một cách cụ thể, đồng thời cung cấp tài liệu, đề cương mẫu và luôn đồng hành giúp đỡ để các đơn vị thuận lợi trong quá trình thực hiện.

Ban Thường vụ, Ủy ban kiểm tra Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở đã có nhiều cố gắng trong việc lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Nhiều đơn vị triển khai một cách bài bản, đảm bảo quy trình, huy động, trưng tập cán bộ có năng lực kinh nghiệm, bản lĩnh và chính kiến tham gia thực hiện.

Công đoàn Khu Kinh tế Đông Nam kiểm tra giám sát tại Công ty Cổ phần WHA Industrial Zone Nghe An

Nhìn chung phần lớn các đơn vị đã thực hiện công tác kiểm tra đảm bảo về thời gian nhằm phục vụ cho công tác phê duyệt quyết toán (thực hiện hoàn thành trước ngày 1/3 hàng năm). Hàng năm các đơn vị kiểm tra đảm bảo 1 lần/năm, tuy vậy chỉ có một vài đơn vị kiểm tra nhiều hơn 1 lần/năm nhằm phục vụ cho công tác bàn giao, thay đổi kế toán, thủ trưởng đơn vị...

Một số đơn vị đã bố trí nhân sự tham gia công tác kiểm tra có các đồng chí có nghiệp vụ về công tác tài chính, kế toán hoặc có kinh nghiệp về quản lý kinh tế do vậy khi thực hiện thuận lợi, phát huy được quyền và trách nhiệm của Ủy ban kiểm tra.

Thống kê số liệu trong 5 năm vừa qua (từ năm 2018-2022) tỷ lệ các đơn vị kiểm tra đồng cấp đạt tỷ lệ cao. Cụ thể: Năm 2018 có 12/29 đơn vị kiểm tra đồng cấp đạt 41,38%; năm 2019 có 29/29 đơn vị kiểm tra đạt 100%; năm 2020 có 28/29 đơn vị tổ chức kiểm tra đạt 96,55%, năm 2021 có 29/29 đơn vị kiểm tra đạt 100% và năm 2022 có 29/29 đơn vị kiểm tra đạt 100%.

Đoàn kiểm tra của LĐLĐ tỉnh tiến hành kiểm tra, giám sát tại Công ty Cổ phần An Hưng

Chất lượng công tác kiểm tra ngày càng thực chất như: Đã tiến hành xây dựng đề cương, kiểm tra sổ sách, chứng từ; đối chiếu giữa báo cáo quyết toán với số sách, chứng từ và các văn bản, quy định của Nhà nước và Tổng Liên đoàn. Kiểm tra, đánh giá thu kinh phí công đoàn, thu đoàn phí giữa dự toán được giao và kết quả thực hiện; Kiểm tra đánh giá giữa kinh phí chi  dự toán được chi trong năm với số chi thực tế; Đánh giá tỷ lệ chi tiền lương, chi quản lý hành chính, chi hoạt động phong trào và chi các khoản khác; đánh giá về việc chi trả kinh phí cho công đoàn cơ sở...

Thông qua kiểm tra cũng đã đánh giá cụ thể về công tác lưu trữ, bảo quản hệ thống hồ sơ, sổ sách, chứng từ; công tác ghi chép, hạch toán; công tác đôn đốc chỉ đạo thu kinh phí, đoàn phí công đoàn; công tác xây dựng và thực hiện quy chế chi tiêu nội bộ...

Kết luận kiểm tra đảm bảo về mặt thể thức; có số liệu, bảng biểu rõ ràng; nội dung của kết luận đã phản ánh được bức tranh tài chính của đơn vị sau một năm hoạt động từ đó làm cơ sở để các cơ quan chuyên môn làm căn cứ phê duyệt quyết toán hàng năm.

Đồng chí Nguyễn Đức Hùng, Phó Chủ nhiệm UBKT LĐLĐ tỉnh khẳng định: Công tác kiểm tra tài chính đồng cấp công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở đã giúp công tác quản lý tài chính, tài sản công đoàn của tổ chức công đoàn nói chung, Liên đoàn Lao động tỉnh và công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở nói riêng từng bước đảm bảo quy định của Nhà nước và Tổng Liên Liên đoàn; những hạn chế, thiếu sót, sai phạm dần được khắc phục; thông qua công tác kiểm tra đã góp phần nâng cao trách nhiệm quản lý tài chính ban thường vụ, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ kế toán đơn vị đưa công tác quản lý tài chính, tài sản có hiệu quả hơn.     

Tập trung khắc phục hạn chế, tồn tại trong công tác kiểm tra

Bên cạnh những kết quả đạt dược thì trong thời gian qua, công tác kiểm tra tài chính đồng cấp còn một số tồn tại như sau: Một số đơn vị kiểm tra không đảm bảo yêu cầu về tiến độ, thường muộn hơn so với quy định (quy định là trước 1/3 hàng năm để phục vụ cho công tác phê duyệt quyết toán của Ban tài chính LĐLĐ tỉnh). Chất lượng thực hiện kiểm tra tài chính không sâu, không bám vào đề cương, hướng dẫn để thực hiện; chưa nêu được những ưu điểm cũng như tồn tại, hạn chế, cụ thể: Không đánh giá công tác chỉ đạo và tổ chức thực hiện về công tác quản lý tài chính, tài sản công đoàn. Không đánh giá việc lập dự toán, quyết toán của công đoàn cơ sở và công tác phê duyệt dự toán, quyết toán của cấp trên đối với cơ sở...

Một số đơn vị do không có nghiệp vụ tài chính, kế toán nên trong quá trình thực hiện không đối chiếu các số liệu giữa báo cáo quyết toán do đơn vị lập với hệ thống sổ sách đặc biệt là các sổ chi tiết để từ đó nhằm phát hiện sự sai lệch (nếu có),..  Một số đơn vị thực hiện không nghiêm túc, đầy đủ trong quá trình kiểm tra chứng từ, do vậy không phát hiện được các chứng từ thu, chứng từ chi không đảm bảo về quy trình, thủ tục, hồ sơ.  Quá trình kiểm tra chưa phát hiện hoặc có phát hiện về những bất cập, không đúng chế độ theo quy định của Nhà nước và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam trong quy chế chi tiêu nội bộ nhưng không phản ánh, không kiến nghị bãi bỏ hoặc sửa đổi bổ sung. Khi phát hiện các chứng từ chi sai chế độ, chi không đúng đối tượng, chứng từ không hợp lệ nhưng không xuất toán, truy thu theo quy định.

Một số đơn vị trong quá trình kiểm tra không phát hiện sai sót trong quá trình hạch toán kế toán, chưa phát hiện sai sót trong hạch toán mục lục chi ngân sách công đoàn do vậy không phản ánh được thực tế chi hoạt động thường xuyên của đơn vị và quan điểm chỉ đạo của Tổng Liên đoàn về việc tiết kiệm chi quản lý hành chính ưu tiên chi hoạt động phong trào nhằm chăm lo, bảo vệ quyền lợi ích cho đoàn viên, người lao động.

Một vài đơn vị khi ban hành kết luận kiểm tra quá sơ sài, không có biểu mẫu, không phản ánh được tình hình quản lý, sử dụng tài chính, tài sản; không đúng thể thức của Kết luận kiểm tra tài chính đồng cấp, không có kiến nghị đề xuất....

Nói về nguyên nhân khách quan và chủ quan của những hạn chế trên, đồng chí Nguyễn Đức Hùng chia sẻ: Một số đơn vị cán bộ làm công tác kiểm tra không có nghiệp vụ về tài chính, nghiệp vụ kế toán hoặc quản lý kinh tế (Theo số liệu có đến ngày 31/11/2022 thì trong 29 công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở có 04 đồng chí/29 đồng chí làm chủ nhiệm UBKT có trình độ về kế toán, tài chính, đạt 13,79%, có 12 ủy viên UBKT/124 Ủy viên UBKT đạt 9,67%)

Một số Ủy ban kiểm tra cấp trên trực tiếp cơ sở đồng chí chủ nhiệm không phải là cán bộ chuyên trách (có 4/29 đơn vị) không có ủy viên chuyên trách làm công tác kiểm tra nên hạn chế hiệu quả, chất lượng của công tác kiểm ra tài chính đồng cấp (Theo số liệu có đến ngày 31/11/2022 thì trong 29 công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở có 04 đơn vị/29 đơn vị không có ủy viên chuyên trách làm UBKT đạt 13,79%). Cán bộ làm công tác kiểm tra của công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở thường xuyên biến động, kiêm nhiệm nhiều việc nên ảnh hưởng đến công tác kiểm tra nói chung và công tác kiểm tra tài chính đồng cấp nói riêng.

Một số Ủy ban kiểm tra chưa chủ động, sáng tạo trong công việc đặc biệt là việc trưng dụng, điều động cán bộ có kinh nghiệm, năng lực, bản lĩnh, chính kiến tham gia vào đoàn kiểm tra để thực hiện nhiệm vụ. Một số cán bộ làm công tác kiểm tra còn ngại va chạm thiếu bản lĩnh, không có chính kiến nên chất lượng kiểm tra chưa cao. Công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ có thời điểm chưa kịp thời, khoảng cách thời gian từ lúc tập huấn đến thời điểm kiểm tra quá xa nên hiệu quả không cao; tài liệu văn bản phục vụ tập huấn chưa nhiều, thiếu cập nhật.

Trong  bối cảnh Liên đoàn Lao động tỉnh thực hiện phân cấp toàn diện về phân phối nguồn thu, chi ngân sách công đoàn cho Liên đoàn Lao động các huyện, thành phố, thị xã và các công đoàn ngành thì công tác kiểm tra quản lý tài chính càng được quan tâm. Để khắc phục những hạn chế, nâng cáo chất lượng công tác kiểm tra quản lý tài chính đồng chí Nguyễn Thị Thu Nhi, Phó Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh nhấn mạnh cần tập trung: Nâng cao vai trò, trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Thường vụ  công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở đối với công tác kiểm tra công đoàn nói chung và kiểm tra tài chính đồng cấp nói riêng. Khắc phục tình trạng lệch lạc về nhận thức, xem nhẹ hoặc khoán gọn công tác kiểm tra cho Ủy ban Kiểm tra đồng cấp. Gắn trách nhiệm của người đứng đầu với việc tiến độ thực hiện và chất lượng kiểm tra tài chính đồng cấp hành năm.

Ủy ban kiểm tra công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở phải thực sự chủ động trong công việc, đặc biệt là việc xây dựng kế hoạch kiểm tra một cách cụ thể, chi tiết . Thường xuyên tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng và cung cấp tài liệu về chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác kiểm tra về công tác tài chính. Ủy ban Kiểm tra Liên đoàn lao động tỉnh phải tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, giám sát việc tổ chức và thực hiện về công tác kiểm tra của công đoàn cấp dưới. Kịp thời hỗ trợ, hướng dẫn Ủy ban Kiểm tra công đoàn đoàn cấp dưới trong quá trình thực hiện.