Trong những năm qua cùng với sự đổi mới mạnh mẽ của các tổ chức chính trị - xã hội, Công đoàn Nghệ An đã có nhiều đóng góp tích cực trong việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho CNVCLĐ qua việc góp ý xây dựng, bổ sung các chủ trương, chính sách, pháp luật, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích của CNVCLĐ thông qua việc góp ý các dự thảo Luật. Chỉ đạo Công đoàn cơ sở tại DN tiến hành đối thoại, tổ chức hội nghị người lao động với chủ doanh nghiệp tại nơi làm việc theo Nghị định 60 của Chính phủ (đạt tỷ lệ 69%). Tiến hành giám sát và phản biện xã hội theo Quyết định 217 của Bộ Chính trị tại các doanh nghiệp. Phối hợp với các cấp, ngành giải quyết các cuộc đình công trên địa bàn, qua đó đã giúp cho CNLĐ đòi được quyền lợi, vừa giúp cho doanh nghiệp đi vào sản xuất ổn định.Tạo được mối quan hệ lao động hài hòa trong doanh nghiệp, tạo được niềm tin với các nhà đầu tư. Phát động và tổ chức nhiều phong trào thi đua sôi nổi, hiệu quả. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến với CBCC và người lao động được đổi mới theo hướng đối thoại trực tiếp về chính sách tại doanh nghiệp và tuyên truyền trực tiếp tại doanh nghiệp, tại khu nhà trọ của Công nhân lao động... Công đoàn các cấp đã kịp thời tham gia giải quyết những khó khăn vướng mắc tại cơ sở, tạo được niềm tin của người Lao động đối với tổ chức Công đoàn.

LĐLĐ thành phố Vinh tổ chức hội nghị đối thoại giữa CNVCLĐ với ban giám đốc Công ty TNNN GSI-Vina

Tuy nhiên trong thời gian tới, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước cùng với xu hướng toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng của đất nước. Làn sóng thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp lớn của Nghệ An đang rất mạnh mẽ. Năm 2020, Nghệ An đã chấp thuận chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho 72 dự án, với tổng số vốn đầu tư đăng ký là 7.707,11 tỷ đồng. Quý I/2021, Nghệ An đã cấp mới cho 16 dự án, điều chỉnh 27 lượt dự án với tổng vốn đầu tư cấp mới và tăng thêm hơn 7.000 tỷ đồng, số lượng dự án tăng 33%... Việc thu hút các dự án đầu tư sẽ mang lại nhiều cơ hội việc làm cho người lao động, nhưng cũng đặt ra cho tổ chức Công đoàn nhiều thách thức lớn trong lĩnh vực quan hệ lao động.

Thứ nhất: Việc chuyển tư duy hoạt động Công đoàn mang tính hành chính với đặc trưng tham gia quản lý nhà nước, kinh tế - xã hội, doanh nghiệp; tổ chức các phong trào thi đua, thăm hỏi hiếu hỉ... của nhiều thập kỷ qua sang hoạt động theo đúng chức năng “bẩm sinh” của tổ chức Công đoàn. Mà trong đó nhiệm vụ cơ bản, cốt lõi là đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hơp pháp chính đáng của người lao động. Cần được thực hiện với quyết tâm cao của toàn hệ thống để tránh tình trạng hoạt động công đoàn hình thức, tốn kém, không đáp ứng được yêu cầu nguyện vọng của đoàn viên và người lao động.

LĐLĐ huyện Đô Lương hưởng ứng Chương trình góp gạch xây nhà cho đoàn viên khó khăn

Thứ hai: Sự ra đời của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở theo cam kết của nước ta trong các hiệp định tự do thế hệ mới, cũng đồng nghĩa với việc Công đoàn Việt Nam sẽ có “đối thủ cạnh tranh” bình đẳng để giành được sự thừa nhận, tham gia của người lao động. Một loạt vấn đề đặt ra mà tổ chức Công đoàn Việt Nam cần phải làm tốt như: phát triển đoàn viên và thành lập tổ chức công đoàn cơ sở, vấn đề đại diện thương lượng và ký kết thỏa ước lao động tập thể, giá trị của thoả ước trong doanh nghiệp, vấn đề lãnh đạo và tổ chức đình công, vấn đề bảo vệ quyền lợi người lao động...

Thứ ba: Sự biến động của thị trường lao động khi các doanh nghiệp nhà nước thu hẹp lại do cơ cấu của nền kinh tế, sự đa dạng của các loại hình việc làm, sự chuyển dịch của lao động di cư từ nông thôn ra thành thị; tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư cùng với các hình thức sử dụng lao động ngày càng đa dạng, linh hoạt theo nhu cầu của thị trường. Trong đó đáng chú ý là các hình thức mới của quan hệ việc làm như lao động bán thời gian, lao động gia công tại nhà, lao động trong các doanh nghiệp công nghệ cao như Uber, grap... làm cho việc phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở khó khăn hơn.

Thứ tư: Nguồn lực tài chính công đoàn thời gian tới cần tập trung nhiều cho nhiệm vụ chăm lo lợi ích, bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Trong khi công tác thu chưa hết khó khăn, hoạt động kinh tế Công đoàn chưa được nhiều nơi coi trọng. Đại dịch COVID-19 đã gây tác động nghiêm trọng tới hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trên tất cả các lĩnh vực, ảnh hưởng mạnh đến nguồn thu tài chính công đoàn. Bên cạnh đó nguy cơ giảm sút  nguồn thu do giảm từ việc thu đoàn phí và phải chia sẻ nguồn thu kinh phí cho các tổ chức của người lao động khác.

Thứ năm: Bộ máy tổ chức Công đoàn sẽ phải tinh gọn, biên chế cán bộ công đoàn chuyên trách sẽ giảm sút theo chủ trương của Đảng, trong khi theo dự báo số lượng đoàn viên và công đoàn cơ sở sẽ tiếp tục tăng mạnh do Nghệ An đang đẩy mạnh thu hút đầu tư vào các khu công nghiệp và các cụm công nghiệp trong tỉnh. Nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn trong thời gian tới ngày càng nặng nề, phải đi vào thực chất, quan hệ lao động ngày càng phức tạp hơn, trong bối cảnh cạnh tranh bình đẳng cùng phát triển với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở, song biên chế của cán bộ công đoàn chuyên trách bị giảm sút. Vì thế việc đổi mới tìm ra mô hình phù hợp cho tổ chức công đoàn trong tình hình hiện nay là một thách thức rất lớn với tổ chức Công đoàn Việt Nam nói chung và tổ chức Công đoàn Nghệ An nói riêng.

Để từng bước giải quyết các vấn đề quan trọng nêu trên, tổ chức Công đoàn Nghệ An cần tập trung tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật đến đoàn viên, CNLĐ và cả người sử dụng lao động để nâng cao nhận thức, xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa ổn định. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tư vấn pháp luật cả về bề rộng, chiều sâu trên cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin. Đổi mới mạnh mẽ nội dung và phương thức hoạt động công đoàn theo hướng tập trung, hiện đại, phong phú, thiết thực, bám sát nhiệm vụ chính trị và xuất phát từ nguyện vọng chính đáng của người lao động. Tập trung nguồn lực và thực hiện các nhiệm vụ cốt lõi, tránh dàn trải, tạo điểm nhấn để khẳng định vai trò vị thế của tổ chức công đoàn. Nâng cao năng lực cho cán bộ công đoàn các cấp, xây dựng mạng lưới chuyên gia pháp luật và quan hệ lao động giỏi ở cấp tỉnh để hỗ trợ cho công đoàn cấp cơ sở và cấp trên cơ sở trong việc giải quyết tranh chấp lao động, thương lượng, đối thoại. Nắm chắc tình hình quan hệ lao động khi có dấu hiệu phức tạp cần phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý kịp thời không để các cuộc ngừng việc tập thể, đình công trái pháp luật.

Với quyết tâm đổi mới và sự cố gắng nỗ lực của cả hệ thống, Công đoàn Nghệ An sẽ thực sự là tổ chức đại diện cho người lao động, tham gia xây dựng quan hệ lao động hài hòa, góp phần vào sự phát triển của quê hương đất nước.