Những con số ấn tượng

Với phương châm: Nơi nào có đoàn viên, nơi đó có tổ chức công đoàn, các cấp công đoàn toàn tỉnh chủ động tiếp cận với doanh nghiệp và người lao động, đồng thời đổi mới cách thức tuyên truyền thu hút đoàn viên, người lao động tham gia tổ chức công đoàn.

Công đoàn Khu kinh tế Đông Nam đến làm việc với các doanh nghiệp tại thị xã Hoàng Mai về việc kết nạp đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở

Khu Kinh tế Đông Nam và các Khu Công nghiệp tỉnh Nghệ An có 7 Khu Công nghiệp (Bắc Vinh, Nam Cấm, WHA Nghệ An, VSIP, Thọ Lộc, Hoàng Mai, Đông Hồi) nằm trên địa bàn 5 huyện, thành phố, thị xã (Vinh, Nghi Lộc, Hưng Nguyên, Diễn Châu, Hoàng Mai). Với đặc thù tập trung đông doanh nghiệp, với hơn 32 ngàn công nhân lao động khu vực ngoài nhà nước. Cán bộ công đoàn Khu Kinh tế bám sát cơ sở, nắm chắc nhu cầu tuyển dụng lao động năm 2024 của các doanh nghiệp. Từng bước tiếp cận doanh nghiệp, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện các quy định của pháp luật đối với doanh nghiệp bắt đầu đi vào hoạt động. Từ đó, đặt vấn đề thành lập công đoàn cơ sở để hỗ trợ xây dựng quan hệ lao động và tuân thủ các quy định, Chỉ tính riêng trong tháng 5, cán bộ Công đoàn Khu Kinh tế Đông Nam đã có hơn 20 buổi trực tiếp làm việc với doanh nghiệp để tuyên truyền vận động. Kết quả trong tháng 5 đã thành lập mới 10 công đoàn cơ sở với hơn 2.200 đoàn viên.

Đồng chí Kha Văn Tám - Chủ tịch LĐLĐ tỉnh và đồng chí Hoàng Thị Thu Hương - Chủ tịch Công đoàn Khu kinh tế Đông Nam trao quyết định thành lập công đoàn cho các công đoàn cơ sở thành lập trong tháng 5

Tại thành phố Vinh, đồng chí Thái Lê Cường, Chủ tịch Liên đoàn Lao động Lao động thành phố cho biết: “Từ đầu năm đến nay nhờ làm tốt công tác tuyên truyền vận động, Liên đoàn Lao động thành phố đã thành lập 17 công đoàn cơ sở với 409 đoàn viên”.

Tại một số địa bàn miền núi vốn rất ít doanh nghiệp hoạt động, nhưng cán bộ công đoàn các đơn vị đã bám nắm địa bàn, với chủ trương có doanh nghiệp thành lập  là sớm chủ động tiếp cận để đồng hành, hỗ trợ, đồng thời vận động chủ doanh nghiệp và công nhân, lao động tham gia tổ chức công đoàn. Với quyết tâm đó, tại nhiều địa phương trước đây “là vùng trắng” trong công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở thì 5 tháng đầu năm đã thành lập được công đoàn cơ sở mới như: Liên đoàn Lao động huyện Quỳ Châu thành lập được 01 công đoàn cơ sở, Tân Kỳ 01, Quỳ Hợp 02, Quỳnh Lưu 01...

Theo số liệu tổng hợp của Ban Tổ chức Liên đoàn Lao động tỉnh: “Năm 2024, Liên đoàn Lao động tỉnh đề ra chỉ tiêu thành lập 40 công đoàn cơ sở, phát triển thực tăng 15,600 đoàn viên. Từ tháng 01 đến tháng 5/2024, toàn tỉnh đã thành lập mới 44 công đoàn cơ sở, phát triển mới 3.743 đoàn viên. Vượt 110% kế hoạch về thành lập công đoàn công đoàn cơ sở và đạt 30,9% chỉ tiêu phát triển đoàn viên. Đặc biệt chỉ riêng trong tháng 5, Tháng Công nhân 2024 các cấp công đoàn đã thành lập mới 31 công đoàn cơ sở với hơn 2.500 đoàn viên. Đây là thành tích tuyên truyền vận động thu hút đoàn viên vào tổ chức công đoàn tốt nhất từ trước đến nay của Công đoàn tỉnh Nghệ An”.

“Khó khăn” nhưng không “buông”

Để có được con số ấn tượng trên, không phải là điều dễ dàng. Cần phải nhìn thẳng sự thật là việc thành lập công đoàn cơ sở gặp rất nhiều khó khăn, nhất là trong bối cảnh hiện nay.

Phần lớn các loại hình doanh nghiệp ngoài nhà nước có quy mô vừa và nhỏ, chủ yếu là kinh doanh dịch vụ, sản phẩm còn đơn điệu, mang tính gia đình. Các mối quan hệ trong nội bộ doanh nghiệp chưa được xác lập đầy đủ theo quy định của pháp luật. Các tổ chức cơ sở Đảng, các đoàn thể khác trong các loại hình doanh nghiệp ngoài nhà nước chưa có (theo tinh thần Nghị định 98/2014/NĐ-CP), cho nên tổ chức công đoàn còn đơn phương, chưa có sự phối hợp ràng buộc trách nhịêm đối với chủ sử dụng lao động trong quá trình vận động, thuyết phục, tuyên truyền để thành lập công đoàn cơ sở.

Khó khăn do một số doanh nghiệp không hợp tác, trì hoãn, né tránh việc thành lập công đoàn cơ sở, công nhân, lao động còn hạn chế về nhận thức pháp luật, chưa dám đề nghị doanh nghiệp thành lập công đoàn cơ sở.

Tại Quỳnh Lưu, trên địa bàn huyện chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ, có nhiều doanh nghiệp siêu nhỏ, chỉ có từ 03 - dưới 10 lao động làm việc như các doanh nghiệp xây dựng, tư vấn thiết kế… Các doanh nghiệp chủ yếu là doanh nghiệp tư nhân nên việc vận động thành lập Công đoàn rất khó khăn .  Đồng chí Nguyễn Hữu Bộ, Chủ tịch Liên đoàn Lao động huyện Quỳnh Lưu cho biết: Liên đoàn Lao động huyện đã gặp gỡ, trao đổi nhiều lần nhưng vẫn còn một số chủ doanh nghiệp cố ý chưa hiểu rõ về vai trò của tổ chức công đoàn, cho rằng: Công đoàn sẽ là đối trọng với doanh nghiệp và tăng thêm chi phí sản xuất kinh doanh; mặt khác, đa phần người lao động chưa qua các lớp đào tạo nghề chính quy nên hiểu biết về pháp luật lao động hạn chế nên cho rằng tham gia công đoàn là mất thời gian và còn phải đóng đoàn phí… Dẫn đến thiếu hợp tác với tổ chức công đoàn, tìm cách né tránh, hoặc trì hoãn việc thành lập công đoàn cơ sở.

Việc vận động thành lập công đoàn cơ sở ở huyện Quỳnh Lưu là rất khó khăn và vất vả

Tại một số địa phương, thời gian qua, do nhiều doanh nghiệp thu hẹp sản xuất, giảm lao động, có đơn vị phải tạm dừng hoạt động, kéo theo số lượng đoàn viên giảm. Bên cạnh đó, do một số doanh nghiệp thiếu đơn hàng sản xuất nên không mặn mà với việc thành lập công đoàn cơ sở. Một số doanh nghiệp ngoài nhà nước có chủ sở hữu trong nước ý thức tuân thủ pháp luật chưa cao.

“Cán bộ công đoàn cơ sở tại các doanh nghiệp thường xuyên biến động, nghỉ việc hoặc chuyển việc nên ảnh hưởng đến hoạt động Công đoàn cũng như công tác phát triển đoàn viên. Phụ cấp công đoàn ít ỏi, chưa động viên cán bộ công đoàn cơ sở”, bà Hoàng Thị Thu Hương - Chủ tịch Công đoàn Khu Kinh tế Đông Nam cho biết thêm.

Ngoài ra một số công đoàn cơ sở ngoài nhà nước hoạt động chưa có hiệu quả, nội dung hoạt động còn nghèo nàn, một số quyền lợi của người lao động chưa được đảm bảo. Chưa thu được kinh phí và đoàn phí công đoàn cho nên hoạt động công đoàn tại cơ sở gặp khó khăn.

“Thời gian tới với việc pháp luật cho phép hình thành tổ chức đại diện người lao động ngoài công đoàn trong doanh nghiệp, đây được xem là một thách thức lớn của tổ chức Công đoàn trong việc giữ đoàn viên và tiếp tục tập hợp người lao động vào tổ chức Công đoàn. Nhưng khó khăn càng quyết tâm, khó khăn càng không được “buông”, mà cần nỗ lực nhiều hơn nữa.” Đó là chỉ đạo của Chủ tịch Liên đoàn Lao động  tỉnh Kha Văn Tám tại Hội thảo “Công tác phát triển đoàn viên và thành lập công đoàn cơ sở giai đoạn 2024 - 2028" do Liên đoàn Lao động tỉnh Nghệ An tổ chức.

Thay đổi từ tư duy đến hành động

Để làm tốt công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở bắt nguồn từ thay đổi tư duy của chính đội ngũ cán bộ công đoàn. Nhận thức rõ điều đó nên ngay từ những tháng đầu năm, Ban Thường vụ Liên đoàn Lao động tỉnh đã tổ chức Hội thảo "Công tác phát triển đoàn viên và thành lập công đoàn cơ sở giai đoạn 2024 - 2028". Tại Hội thảo tập trung bàn sâu, đánh giá đầy đủ, khách quan về tình hình phát triển doanh nghiệp và công nhân lao động trên địa bàn, bối cảnh trong nước, trong tỉnh, những thuận lợi, khó khăn tác động, ảnh hưởng đến công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở; Chia sẻ kinh nghiệm trong việc tổ chức thực hiện công tác phát triển đoàn viên và đặc biệt là trao đổi về các giải pháp đẩy mạnh công tác phát triển đoàn viên. Từ đó đã tạo sự thay đổi lớn trong nhận thức, tư duy, phương pháp triển khai thực hiện.

Liên đoàn Lao động tỉnh đã kịp thời thành lập Ban Chỉ đạo phát triển đoàn viên, xây dựng và ban hành Kế hoạch phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở, Đồng thời chỉ đạo các huyện ngành phối hợp chuyên môn thành lập ban chỉ đạo phát triển đoàn viên tại cấp mình. Từ đó tranh thủ sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền chuyên môn trong công tác phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở.

Về nhận thức, cán bộ công đoàn đều thấm nhuần đây là nhiệm vụ quan trọng, có tính chất sống còn của tổ chức công đoàn; là nhiệm quan tâm hàng đầu, thường xuyên cần quán triệt đến từng cán bộ công đoàn, nắm rõ chỉ tiêu của tỉnh và của đơn vị, từ đó phát huy tinh thần trách nhiệm cao, cùng vào cuộc quyết liệt để hoàn thành nhiệm vụ chung.

Phương pháp triển khai cũng được các cấp công đoàn đổi mới sáng tạo. Không chỉ thụ động chờ đợi doanh nghiệp làm đơn xin thành lập công đoàn, mà phải chủ động đồng hành cùng doanh nghiệp. Ngay từ khi doanh nghiệp bắt đầu hình thành công đoàn phải tìm hiểu, tiếp cận, hỗ trợ, tuyên truyền vận động thành lập công đoàn.

Tại Công đoàn Khu Kinh tế Đông Nam, bà Hoàng Thị Thu Hương, Chủ tịch Công đoàn Khu Kinh tế cho biết: Công đoàn đã chủ động triển khai khảo sát tình hình công nhân lao động, phận công nhiệm vụ cụ thể cho từng cán bộ phụ trách. Theo sự phân công, cán bộ công đoàn phụ trách rà soát tình hình các dự án mới, hoạt động các doanh nghiệp trên địa bàn các Khu Công nghiệp, nắm tình hình sản xuất kinh doanh tại các đơn vị, công ty, doanh nghiệp khu vực ngoài Nhà nước, chủ động làm việc với chủ sử dụng doanh nghiệp để tuyên truyền vận động thành lập công đoàn cơ sở.

Công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục đoàn viên, người lao động tham gia tổ chức Công đoàn cũng có nhiều đổi mới. Các cấp công đoàn, nhất là cấp cơ sở  đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, cách thức tiếp cận, vận động người lao động, trong đó cần tập trung sử dụng có hiệu quả các trang mạng xã hội; tổ chức các nhóm, đội nòng cốt của công đoàn để nắm bắt, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của đoàn viên, người lao động; tạo các sân chơi lành mạnh, các diễn đàn bổ ích, hấp dẫn để thu hút người lao động. ....

Công tác chăm lo đào tạo, bồi dưỡng, bố trí đội ngũ cán bộ công đoàn cơ sở có đầy đủ phẩm chất, năng lực công tác, có bản lĩnh để đảm đương nhiệm vụ trong tình hình mới được quan tâm. Đặc biệt nhiều đơn vị chú trọng tìm hiểu, phát hiện, lựa chọn nhân tố làm cán bộ công đoàn ngay từ khi vận động thành lập công đoàn cơ sở, đồng thời quan tâm đào tạo bồi dưỡng để đội ngũ cán bộ công đoàn cơ sở mới thành lập phát huy tốt vai trò, nhiệm vụ được giao. Đơn giản hóa thủ tục người lao động gia nhập công đoàn, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người lao động khi có nguyện vọng gia nhập vào tổ chức Công đoàn Việt Nam.

Phát triển được đoàn viên, thành lập mới công đoàn cơ sở đã khó. Giữ đoàn viên, phát huy vai trò trách nhiệm của tổ chức công đoàn càng khó hơn. Để làm tốt được điều này Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Nghệ An Kha Văn Tám cho rằng không những cần chú trọng số lượng mà còn phải quan tâm đến chất lượng. “Lượng” và “chất” phải đi đôi với nhau. Các cấp công đoàn lấy hiệu quả thực hiện nhiệm vụ đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên làm cơ sở thu hút, tập hợp người lao động tham gia vào tổ chức Công đoàn một cách bền vững.

Ngoài ra, thời gian tới các cấp công đoàn cần quan tâm đến lực lượng lao động khu vực phi chính thức như lái xe công nghệ, các lao động kinh doanh, tiểu thương,... để tiếp cận thành lập các nghiệp đoàn.

“Với việc triển khai đồng bộ, sáng tạo nhiều giải pháp, với tình cảm và trách nhiệm với công nhân lao động, Công đoàn tỉnh Nghệ An tiếp tục đổi mới, năng động, sáng tạo, quyết tâm cao hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, trong đó thu hút, tập hợp đông đảo nhất công nhân lao động vào tổ chức công đoàn, thành lập công đoàn cơ sở trong tất cả các doanh nghiệp có đủ điều kiện, nâng cao chất lượng hoạt động công đoàn, góp phần thiết thực cùng các cấp, các ngành, các đoàn thể chính trị - xã hội, nhằm xây dựng tỉnh Nghệ An tiếp tục phát triển vững mạnh”, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Kha Văn Tám khẳng định.